Blog

Tłumacz przysięgły podczas swojej pracy regularnie ma styczność z różnymi informacjami dotyczącymi swoich klientów – zarówno ich własnością intelektualną, jak i wrażliwymi danymi. Bardzo dużą rolę w zawodzie tłumacza przysięgłego odgrywa zatem tajemnica zawodowa, która służy zabezpieczeniu prywatnych danych osób zlecających wykonanie tłumaczenia. Czym jest odpowiedzialność tłumacza przysięgłego i jakie są potencjalne kary za złamanie kodeksu? Między innymi na te pytania odpowiadamy poniżej.

Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego

Tłumacz przysięgły jest zawodem zaufania publicznego. Oznacza to, że zasady jego funkcjonowania oraz wymagania, jakie należy spełnić, by móc pracować w zawodzie, określa ustawa oraz samorząd zawodowy.

Dokumentem prawnym, który reguluje ten zawód, jest ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego z dnia 25 listopada 2004 roku. Ustawa w precyzyjny sposób określa następujące aspekty dotyczące pracy w zawodzie tłumacza przysięgłego:

1. nabywanie i utrata prawa do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego – tutaj opisane są wymagania dotyczące osób chcących pracować w zawodzie oraz zasady, na jakich nabywa się i traci prawo do wykonywania zawodu;

2. zasady wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego – przede wszystkim określone są tu uprawnienia i upoważnienia tłumacza przysięgłego;

3. odpowiedzialność zawodowa tłumaczy przysięgłych – są tu opisane aspekty dotyczące odpowiedzialności za przewinienie, do którego doszło podczas wykonywania zawodu;

4. zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe.

Jak tłumacz przysięgły powinien wykonywać swoją pracę?

W jaki sposób powinien do swojego zawodu podchodzić tłumacz przysięgły? Praca tłumacza przysięgłego, tak samo jak zwykłego, powinna być wykonywana w sposób staranny, rzetelny i obiektywny. Zobowiązuje się do tego sam kandydat na tłumacza przysięgłego, który po zdaniu egzaminu składa ślubowanie tłumacza przysięgłego, wypowiadając w obecności Ministra Sprawiedliwości następującą rotę:

„Mając świadomość znaczenia moich słów i odpowiedzialności przed prawem, przyrzekam uroczyście, że powierzone mi zadania tłumacza przysięgłego będę wykonywać sumiennie i bezstronnie, dochowując tajemnicy prawnie chronionej oraz kierując się w swoim postępowaniu uczciwością i etyką zawodową”.

Potwierdzeniem tego, że tłumacz przysięgły zobowiązuje się do wykonywania zawodu zgodnie z powyższym, jest złożenie pod rotą podpisu.

Ustawa o zawodzie tłumacza przysięgłego pośrednio także w innych miejscach precyzuje, jak osoba pracująca w tym zawodzie powinna wykonywać swoje obowiązki. W ustawie znajdziemy informacje o tym, że tłumacz przysięgły jest zobowiązany do wykonywania zadań „ze szczególną starannością i bezstronnością, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa”, „zachowania w tajemnicy faktów i okoliczności, z którymi zapoznał się w związku z tłumaczeniem” i „doskonalenia kwalifikacji zawodowych”.

Czym jest odpowiedzialność zawodowa tłumacza przysięgłego?

Odpowiedzialnością zawodową nazywamy odpowiedzialność za przewinienie, do którego doszło w związku z wykonywaniem zawodu. Może do niego dojść na przykład poprzez naruszenie przepisów regulujących wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego, na skutek nieprzestrzegania etyki zawodowej lub na skutek niedopełnienia obowiązków narzuconych ustawowo.

W odniesieniu do zawodu tłumacza przysięgłego o odpowiedzialności zawodowej mówimy zatem w kontekście konsekwencji prawnych wynikających z przygotowania tłumaczenia niestarannego, błędnego lub stronniczego, a także niezachowania w tajemnicy faktów i informacji, do których ma on dostęp podczas pracy.

RODO dla tłumaczy przysięgłych

Zasadniczo sam kodeks tłumacza przysięgłego oraz ślubowanie, pod którym składa podpis tłumacz przysięgły, zobowiązują go do zachowania tajemnicy zawodowej informacji, które uzyskał podczas wykonywania obowiązków zawodowych. Złamanie tajemnicy zawodowej jest równoznaczne z nieprzestrzeganiem ustawy o zawodzie tłumacza przysięgłego, czego konsekwencją może być odebranie uprawnień do wykonywania zawodu. Co więcej, tłumacz przysięgły nieprzestrzegający tajemnicy zawodowej, naraża się na sankcje ze strony stowarzyszenia tłumaczy TEPIS.

Sama kwestia RODO dla tłumaczy przysięgłych nie różni się natomiast od tego, jak Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych jest traktowane w innych profesjach. Dane osobowe klientów mogą być przetwarzane tylko za ich zgodą i w ich interesie, na mocy uzasadnionych powodów.

Możliwe kary w zawodzie tłumacza przysięgłego

Ustawa o tłumaczach przysięgłych precyzyjnie określa także kary, jakie mogą być wystosowane wobec tłumacza przysięgłego z tytułu odpowiedzialności zawodowej. Osoba, która nie wywiązuje się należycie ze swoich obowiązków lub łamie tajemnicę zawodową, podlega karom następującym: upomnieniu, naganie, karze pieniężnej, zawieszeniu w prawach wykonywania zawodu na okres od 3 miesięcy do roku, a nawet pozbawienia prawa do wykonywania zawodu z możliwością ubiegania się o jego ponowne nadanie nie wcześniej niż po upływie 2 lat od pozbawienia i po ponownym złożeniu egzaminu.