Czy magister to po angielsku master?
Często, nawet na średniozaawansowanym poziomie nauczania, pojawiają się w trakcie zajęć tematy związane z edukacją i szkołami. Uczący dowiadują się wtedy najczęściej, że tytuł licencjata to po angielsku bachelor, a magister to master.
Mając tę wiedzę, otrzymawszy od tłumacza przysięgłego tłumaczenie swojego dyplomu bądź suplementu, są zaniepokojeni widząc, że w dokumencie sporządzonym po angielsku widnieje słowo licencjat czy też magister. Czy tłumacz się pomylił, czy też co gorsza, nie wie, że magister to master?
W przypadku tłumaczenia poświadczonego sprawa nie jest tak prosta jak na pierwszy rzut oka się wydaje. Otóż, tytuły zawodowe i naukowe w poszczególnych Państwach są jedynie zbieżne, lecz nie tożsame. Najwyraźniejszym przykładem może być tutaj polski tytuł zawodowy inżyniera, uzyskiwany po 3,5 roku nauki, który nie ma odpowiednika w realiach brytyjskich (stopień BEng – Bachelor of Engineering jest zazwyczaj wynikiem 3 lat studiów w Anglii, lecz już 4 lat studiów w Szkocji).
Pomimo działań zawartych w programie zapoczątkowanym deklaracją bolońską, mającym na celu przyjęcie systemu porównywalnych (lecz nie jednolitych) stopni i tytułów akademickich nadal występują różnice pomiędzy poszczególnymi krajami. Jednym z przykładów działań poszukujących wspólnej platformy jest opracowanie modelu suplementu do dyplomu przez Radę Europy i UNESCO/CEPES. O ile stworzony model ma jednolitą budowę to według głównych założeń, opis wykształcenia nie powinien zawierać żadnych stwierdzeń o równoważności lub sugestii dotyczących uznania, a jedna z uwag dotyczących wypełnienia brzmi: „W przypadku tłumaczenia na język obcy treść pozostaje wpisana w oryginalnym brzmieniu.”
Co w przypadku gdy martwimy się, że odbiorca dokumentu nie zrozumie polskiego tytułu akademickiego? W większości przypadków osoby zajmujące się Państwa sprawą np. na uczelni są świadome różnic nazewnictwa i systemów edukacji pomiędzy krajami. Ponadto, w większości krajów istnieją instytucje zajmujące się nostryfikacją (uznawaniem) dyplomów, w Polsce jest to Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej (nawa.gov.pl), a na przykład w Wielkiej Brytanii to National Recognition Information Centre for the United Kingdom (naric.org.uk). Na stronach tych instytucji można znaleźć bardziej szczegółowe informacje. W przypadku wykorzystywania tłumaczenia dyplomu bądź suplementu wykonanego przez tłumacza przysięgłego do potrzeb udokumentowania swoich kwalifikacji potencjalnemu pracodawcy istotne dla niego mogą być informacje zawarte w ostatniej części suplementu zatytułowane „Informacja o krajowym systemie szkolnictwa wyższego”.