Najem okazjonalny cieszy się w Polsce w ostatnich latach dużą popularnością – przede wszystkim z uwagi na to, że daje wynajmującemu lokal solidne podstawy i łatwość do egzekwowania swoich praw. Jednak chcąc udostępnić mieszkanie Ukraińcom, trzeba pamiętać o tym, że umowa najmu okazjonalnego z Ukraińcem może być obecnie podpisana na nieco innych zasadach. Co zatem musi uwzględnić umowa najmu okazjonalnego dla imigrantów zza wschodniej granicy? I jakie dokumenty należy przetłumaczyć? Na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Umowa najmu okazjonalnego – czym jest najem okazjonalny?

W pierwszej kolejności warto odpowiedzieć na pytanie, czym w ogóle jest najem okazjonalny i jakie aspekty sprawiają, że cieszy się on tak dużą popularnością wśród właścicieli mieszkań.

Mówiąc językiem formalnym, umowa na najem okazjonalny – podobnie jak umowa zwykłego najmu – jest określeniem wzajemnych relacji między najemcą a wynajmującym dotyczących użytkowania nieruchomości. W przypadku najmu okazjonalnego cała procedura jest jednak nieco bardziej złożona, ponieważ umowa taka w większym stopniu skupia się na zabezpieczeniu praw właścicieli lokalów mieszkaniowych – na przykład wtedy, gdy nieuczciwy najemca uchyla się od terminowego płacenia czynszu.

Zasadniczo umowa najmu okazjonalnego cechuje się przede wszystkim tym, że jest zawierana na czas określony, który jednak nie może być dłuższy niż 10 lat – z zastrzeżeniem, według którego osoba będąca właścicielem lokalu nie może prowadzić działalności gospodarczej polegającej na wynajmie lokali. Co więcej, umożliwia właścicielom domów i mieszkań przeprowadzenie szybkiej egzekucji komorniczej i usunięcia nieuczciwego najemcy – innymi słowy, łagodzi przepisy zapisane w ustawie o ochronie praw lokatorów, które muszą być przestrzegane przy podpisaniu umowy zwykłego najmu.

Jakie dokumenty są potrzebne przy podpisywaniu umowy najmu okazjonalnego?

Oczywiście, ze względu na specyfikę umowy najmu okazjonalnego, dokument taki wymaga nie tylko standardowej umowy, ale również złożenia dodatkowych dokumentów. Chodzi tu przede wszystkim o oświadczenie o poddaniu się egzekucji w związku z zawartą umową najmu okazjonalnego, ale nie tylko.

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji w związku z zawartą umową najmu okazjonalnego

Oświadczenie o poddaniu się egzekucji w związku z zawartą umową najmu okazjonalnego to swego rodzaju zabezpieczenie interesów właściciela lokalu bez konieczności prowadzenia sporu sądowego. Podpisując takie oświadczenie, osoba wynajmująca lokal zobowiązuje się do opróżnienia i opuszczenia go w terminie, jaki jest określony w żądaniu egzekucyjnym.

Oświadczenie najemcy, w którym wskazuje on lokal, do którego będzie mógł się przenieść po opuszczeniu wynajmowanego lokum

Innym dokumentem, którego wymaga umowa najmu okazjonalnego, jest oświadczenie, w którym najemca podaje dokładny adres lokalu, do którego będzie mógł się przenieść po tym, jak opuści wynajmowaną nieruchomość. Jest to zabezpieczenie dla najemcy, który po egzekucji nie zostanie „na bruku” – ale też dla wynajmującego, który ma pewność, że potencjalny nieuczciwy lokator nie zostanie przez niego „wyrzucony na ulicę”.

Oświadczenie właściciela nieruchomości podanej przez najemcę, w którym potwierdza on, że najemca będzie mógł w niej zamieszkać w przypadku wykonania egzekucji

Listę dokumentów, które są potrzebne przy podpisaniu umowy najmu okazjonalnego, zamyka oświadczenie właściciela nieruchomości wskazanej przez najemcę, w którym potwierdza on, że najemca po przeprowadzeniu egzekucji, może się wprowadzić do jego mieszkania lub domu. Taki dokument jest potwierdzeniem, że „przeprowadzka” lokatora odbywa się zgodnie z prawem i za zgodą obu stron.

Umowa najmu okazjonalnego z Ukraińcem – z kim można podpisać umowę najmu okazjonalnego i jakie prawa ma najemca?

Zasadniczo nie ma zastrzeżeń co do tego, kto może być najemcą korzystający z najmu okazjonalnego – innymi słowy, może to być każda osoba fizyczna. Nie ma też ograniczeń dotyczących tego, jakiej narodowości ma być osoba podpisująca najem okazjonalny – obcokrajowiec, tak samo jak obywatel Polski, może skorzystać z tej opcji. W takich okolicznościach należy jednak pamiętać o tym, by w umowie znalazł się zapis, według którego obie strony potwierdzają, że transakcja podlega polskiemu prawu.

W tym miejscu może pojawić się pytanie: czy przy takiej formie wynajmu, która jest zabezpieczeniem przede wszystkim wynajmujących, najemcy mają w ogóle jakieś prawa?

Oczywiście, że tak. Lokatorzy, którzy regularnie, w terminie płacą czynsz i użytkują mieszkanie z zgodnie z zapisami znajdującymi się w umowie, nie mają się czego obawiać. Tacy lokatorzy przez cały okres trwania najmu zachowują wszystkie prawa do lokum, które zostały określone w umowie. Eksmisja może być przeprowadzona tylko w konkretnych sytuacjach:

• gdy najemca zalega z zapłatą czynszu lub innych opłat wskazanych w umowie przez co najmniej 3 miesiące,
• gdy najemca bez zgody właściciela podnajął lokal lub oddał je do bezpłatnego użytkowania osobom trzecim,
• gdy najemca używa lokalu w sposób niezgodny z umową pomimo pisemnego upomnienia,
• gdy najemca utrudnia życie innym osobom zamieszkującym budynek,
• gdy najemca utracił możliwość zamieszkania w lokalu, który wskazał w oświadczeniu o lokalu, do którego będzie mógł się przeprowadzić po opuszczeniu wynajmowanego mieszkania, bez wskazania lokalu zastępczego.

Umowa najmu okazjonalnego dla obcokrajowca – co warto wiedzieć?

Umowa najmu z obcokrajowcem to coś, do czego niestety wielu właścicieli mieszkań nadal podchodzi z rezerwą. Nie ma jednak powodów do obaw, ponieważ umowa najmu okazjonalnego dla obcokrajowca daje wynajmującemu te same zabezpieczenia, co umowa z obywatelem Polskim. Co więcej, w Polsce przebywa obecnie tak wielu obcokrajowców, że znalezienie najemcy zza granicy jest dość proste. Z drugiej strony – jest to po prostu ludzki odruch, którym każdy z nas powinien się kierować.

Zdecydowanie najwięcej jest Ukraińców. Według rządowych danych, które pod koniec lutego tego roku przedstawił Urząd do Spraw Cudzoziemców, rok po ataku Rosji na Ukrainę, zezwolenia na pobyt w naszym kraju posiada 1,4 miliona obywateli Ukrainy (podczas gdy na początku 2021 roku liczba Ukraińców przebywających w Polsce wynosiła „zaledwie” nieco ponad 240 tysięcy). Nie zapominajmy jednak, że w Polsce przebywa także wielu Białorusinów, Niemców, Wietnamczyków czy Hindusów.

Tutaj zaznaczmy jedną rzecz: w praktyce umowa najmu okazjonalnego dla obcokrajowca może być trudna do zrealizowania. Siłą rzeczy może on mieć trudność ze wskazaniem mieszkania, do którego będzie mógł się udać po wdrożeniu postępowania egzekucyjnego.

Najem okazjonalny Ukraińcom a zmiany w prawie spowodowane wojną

Ze względu na szczególną sytuacją, w jakiej znaleźli się obywatele Ukrainy po zaatakowaniu ich kraju przez Rosję, polski rząd wprowadził pewne zmiany w prawie, dzięki którym najem okazjonalny Ukraińcom nie wymaga tak złożonych formalności. By pomóc obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi, oraz obywatelom Ukrainy posiadającymi Kartę Polaka, nie stosuje się przepisów art. 19a ust. 2 pkt 2 i 3, ust. 3 oraz art. 19d ust. 5 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, co w praktyce oznacza, że:

• nie muszą oni wskazywać lokalu, w którym będą mogli zamieszkać w przypadku wprowadzenia egzekucji;
• nie muszą składać oświadczenia właściciela lokalu, do którego mieliby się przeprowadzić po usunięciu ich z wynajmowanego mieszkania.

Umowa najmu okazjonalnego dla Ukraińców i obcokrajowców – jakie dokumenty trzeba przetłumaczyć?

Zarówno najem okazjonalny dla Ukraińców, jak i obywateli innych państw, powinien być zrozumiały dla dwóch stron – to znaczy wynajmującego i najemcy. Zasadniczo taka umowa nie różni się niczym od umowy zawieranej z Polakiem i – nie licząc wyjątkowych okoliczności, takich jak wspomniana wyżej ucieczka przed wojną na Ukrainie – zawiera zawsze te same elementy: czas trwania najmu, adres lokum i warunki finansowe, prawa i obowiązki obu stron, warunki wypowiedzenia oraz wskazane wcześniej oświadczenia. Główną różnicą jest to, że w takiej umowie powinno pojawić się oświadczenie, w którym najemca potwierdza, że zrozumiał treść umowy i potwierdza jej warunki.

Żeby umowa faktycznie była zrozumiała dla najemcy z zagranicy, należy ją wykonać w dwóch egzemplarzach: jednym w języku polskim oraz drugim – w zagranicznym (oczywiście najlepiej, jeśli będzie to język urzędowy kraju, z którego pochodzi najemca.

Umowa najmu Ukraińcom – czy musi być aktem notarialnym?

Zasadniczo umowa najmu mieszkania Ukraińcom nie musi być aktem notarialnym, jednak wizyta u notariusza jest i tak niezbędna. Formę aktu notarialnego musi mieć bowiem oświadczenie najemcy dotyczące dobrowolnego poddania się egzekucji w zakresie opróżniania oraz wydania lokalu wynajmującemu.

Umowa najmu z obcokrajowcem a tłumacz przysięgły

Ze względu na to, że w takich sytuacjach wymagana jest umowa najmu mieszkania dwujęzyczna i potrzebne jest skorzystanie z usług notariusza, w całej procedurze dużą rolę odgrywa również tłumacz przysięgły – nie powinniśmy o nim zapominać, gdy zastanawiamy się nad tym, kto może być obecny przy akcie notarialnym. Tłumacz przysięgły języka, którym posługuje się najemca, powinien być obecny podczas podpisywania umowy, by ułatwić komunikację między obiema stronami.

Rola tłumacza przysięgłego jest jednak większa. Niezależnie od tego, czy chcemy przygotować akt notarialny po angielsku, czy też przygotowujemy umowę dla obywatela Ukrainy, jeśli chcemy, by tłumaczenie zachowało oficjalny i urzędowy charakter dokumentu, jego wykonanie musimy powierzyć tłumaczowi przysięgłemu.

Umowa najmu okazjonalnego z Ukraińcem – wzór

Wyjaśniliśmy już, czym jest najem okazjonalny i co powinna zawierać umowa najmu dla Ukraińców. Jeżeli chcesz przygotować akt notarialny po angielsku lub jest Ci potrzebna umowa najmu mieszkania dwujęzyczna, skontaktuj się z naszym biurem SIMPLE.