Sezon wakacyjny zbliża się coraz większymi krokami, a to oznacza, że już wkrótce wiele dzieci wyjedzie na letnie wczasy za granicę – nierzadko nie tylko z rodzicami, ale także z dziadkami czy z kuzynostwem. Przy tej okazji warto zatem wspomnieć, że wyjazd dziecka za granicę z dziadkami lub innymi opiekunami wymaga pisemnej zgody ze strony rodziców. Czym jest zgoda na wyjazd dziecka za granicę, dlaczego ten dokument jest tak istotny i jak go napisać? Między innymi na te pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Zgoda rodziców na wyjazd dziecka za granicę – co to jest?

Zacznijmy od podstaw: zgoda na wyjazd dziecka za granicę jest pisemnym dokumentem, który stanowi potwierdzenie zgody od rodzica lub opiekuna prawnego dziecka (do 18. roku życia) na jego zagraniczny wyjazd pod opieką innej osoby. Zgoda taka może być wydana:

• jednorazowo, na konkretną podróż,

• na wszystkie podróże zagraniczne aż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Rodzice więcej niż jednego dziecka powinni pamiętać o tym, że dokument taki powinien być przygotowany dla każdego dziecka osobno.

Wyjazd dziecka za granicę z dziadkami – dlaczego zgoda jest potrzebna?

Żeby nadać całemu zagadnieniu odpowiednie tło i kontekst, wyjaśnijmy, dlaczego wyjazd nieletniego za granicę bez rodziców wymaga odpowiedniej, pisemnej zgody (nawet jeśli podróżuje on z dziadkami, więc teoretycznie wszystko powinno być w jak najlepszym porządku).

Konieczność wyrobienia takiego dokumentu ma przeciwdziałać uprowadzeniom nieletnich. Według dostępnych danych, każdego roku tylko w krajach Unii Europejskiej zgłasza się kilkaset tysięcy zaginięć dzieci. W samej Polsce, według danych policyjnych, w latach 2013-2017 zaginęło ponad 37 tysięcy dzieci, natomiast w 2018 roku – 5252, w 2019 – 2110, a w 2020 – 2016.

Chociaż pisemna zgoda na wyjazd dziecka za granicę nie wyklucza całkowicie możliwości uprowadzenia nieletniego, minimalizuje ryzyko popełnienia przestępstwa, a tym samym, stanowi swego rodzaju zabezpieczenie. Warto w tym miejscu nadmienić, że wyjazd z dzieckiem bez zgody jego rodziców (nawet jeśli mówimy o zagranicznych wakacjach z dziadkami) nosi znamiona przestępstwa w postaci uprowadzenia dziecka i zgodnie z kodeksem karnym może skutkować karą pozbawienia wolności – od 3 miesięcy do 5 lat.

Wyjazd z dzieckiem za granicę z jednym rodzicem – co zrobić w takiej sytuacji?

Zgoda rodziców na wyjazd dziecka za granicę (lub osób będących prawnymi opiekunami nieletniego) jest potrzebna zawsze, gdy podróżuje ono bez nich – niezależnie czy opiekunami podczas wyjazdu są dziadkowie, ciocia, starsze kuzynostwo czy bliscy znajomi rodziny. Jednak osobnego komentarza wymaga sytuacja, w której ma miejsce wyjazd z dzieckiem za granicę z jednym rodzicem.

Służby mundurowe w Polsce i w innych krajach są wyczulone na dzieci podróżujące tylko z jednym rodzicem. Wynika to z faktu, że nierzadko dochodzi do tzw. porwań rodzicielskich – sytuacji będących efektem swego rodzaju „walki o dziecko” między rozwiedzionymi rodzicami. Z tego względu wyjazd z dzieckiem za granicę z jednym rodzicem wymaga zgody drugiego (jeżeli ma ono prawo współdecydowania o dziecku). Wyjątkiem są sytuacje, w których:

• drugi rodzic został całkowicie pozbawiony władzy rodzicielskiej,

• władza rodzicielska drugiego rodzica została zawieszona lub ograniczona.

Podsumowując: by dziecko mogło przebywać za granicą, niezbędna jest zgoda obojga rodziców. Wyjazd dziecka z jednym rodzicem bez zgody drugiego może być traktowany jako oprowadzenie dziecka – co na mocy art. 211 Kodeksu Karnego może skutkować pozbawieniem wolności do 3 lat.

Wyjazd nieletniego za granicę bez rodziców – w jakich okolicznościach może dojść do kontroli?

Zasadniczo do przekroczenia granicy przez dziecko wystarczy dowód osobisty (w krajach należących do Unii Europejskiej) lub paszport (jest on wymagany w krajach nie należących do UE, choćby w Wielkiej Brytanii). Tutaj jednak wracamy do tego, o czym mówiliśmy wcześniej: pracownicy lotnisk, Straży Granicznej oraz policjanci są wyczuleni na podróżujące dzieci. Z tego względu, choć teoretycznie samochodowy wyjazd dziecka za granicę z dziadkami do kraju należącego do Unii Europejskiej – ze względu na obecny brak kontroli na granicach państw należących do UE – jest możliwy, dobrą i zalecaną praktyką jest posiadanie stosownych dokumentów.

Okazania zgody na wyjazd dziecka za granicę bez rodziców mogą wymagać przedstawiciele różnych służb oraz pracownicy lotnisk. Zazwyczaj zgodę na wyjazd nieletniego za granicę bez rodziców lub z jednym rodzicem trzeba okazać:

• podczas kontroli dokumentów na przejściu granicznym,

• przy kontroli dokumentów na lotnisku,

• podczas wylegitymowania przez odpowiednie służby (np. policję) w czasie rutynowej kontroli.

Warto w tym miejscu nadmienić, że choć dowód osobisty lub paszport oraz zgoda na wyjazd dziecka za granicę bez zgody rodzica powinna wystarczyć do bezproblemowego przekroczenia granicy, zaleca się dokładnie sprawdzić, czy w kraju docelowym nie są wymagane dodatkowe dokumenty (np. w konsulacie).

Jak napisać wniosek o zgodę na wyjazd dziecka za granicę?

Tutaj oczywiście pojawia się pytanie: jak napisać zgodę na wyjazd dziecka za granicę? Zasadniczo w wielu krajach nie ma formalnych wymogów co do tego, jak powinna być sporządzona zgoda na wyjazd dziecka za granicę bez rodziców. Dokumenty takie powinny oczywiście uwzględniać dane dziecka i opiekuna oraz treść właściwą, czyli wyrażenie zgody na wyjazd.

Chociaż teoretycznie zgoda wydrukowana na kartce papieru i podpisana przez odpowiednie osoby w wielu krajach powinna wystarczyć, zalecane jest przygotowanie zgody w formie aktu notarialnego. Dlaczego? Ponieważ zgodę przygotowaną w domu, kolokwialnie mówiąc, „na kolanie”, można łatwo podważyć. Dokument taki może być przygotowany w zasadzie przez każdego, a co za tym idzie, może wzbudzać podejrzenia i sprawić, że zgoda zostanie uznana za niewiarygodną. W takich okolicznościach ryzykuje się zatem opóźnieniami, potencjalnym niezdążeniem na lot oraz nieprzyjemnymi formalnościami, mającymi na celu wyjaśnienie statusu dziecka. Na marginesie zaznaczmy, że w niektórych państwach akceptowana jest jedynie zgoda notarialna na wyjazd dziecka za granicę.

Co musi zawierać zgoda na wyjazd dziecka za granicę?

Najlepszym rozwiązaniem jest zatem napisanie zgody na wyjazd dziecka za granicę w domu i udanie się z nią do biura notarialnego. Przechodząc do formalności, zgoda na wyjazd dziecka za granicę powinna uwzględniać następujące informacje:

• datę i miejsce sporządzenia i podpisania zgody,

• dane dziecka – czyli imię i nazwisko, numer i serię dowodu osobistego lub paszportu oraz PESEL,

• dane rodziców – wymagane są dane obojga rodziców: imię i nazwisko oraz numer i seria dowodu osobistego lub paszportu,

• dane opiekuna podczas wyjazdu – imię i nazwisko, numer i seria dowodu osobistego lub paszportu oraz PESEL,

• treść zgody na wyjazd dziecka za granicę,

• czytelne podpisy rodziców dziecka.

Zgoda, jak już wspomnieliśmy, może być wyrażona na konkretny wyjazd lub bezterminowo. W celu uniknięcia ryzyka nielegalnej adopcji dziecka zaleca się jednak wyrażenie zgody obejmującej konkretny okres (w takiej sytuacji precyzyjnie określa się datę wyjazdu i powrotu oraz miejsce docelowe).

Zgoda notarialna na wyjazd dziecka za granicę

Jak powinna zostać przygotowana zgoda notarialna na wyjazd dziecka za granicę? Przede wszystkim, jak zaznaczyliśmy już wcześniej, należy przyjść z napisaną zgodą do notariusza (oczywiście, notariusz może sam opracować treść dokumentu, ale wówczas usługa będzie sporo droższa). Podpisanie dokumentu przez notariusza i opatrzenie zgody urzędową pieczęcią jest poprzedzone sprawdzeniem tożsamości rodziców (lub rodzica – gdy dziecko za granicę udaje się z drugim rodzicem). Dlatego udając się do kancelarii, należy mieć ze sobą dowód tożsamości lub paszport.

Utworzenie zgody notarialnej na wyjazd dziecka za granicę jest potwierdzone w repertorium notariusza.

Czy zgoda na wyjazd dziecka za granicę musi być przetłumaczona?

Tutaj dochodzimy do ważnej kwestii, czyli tego, w jakim języku powinna być utworzona zgoda na wyjazd dziecka za granicę: czy lepsza będzie zgoda na wyjazd dziecka za granicę po angielsku, po polsku, czy języku kraju, do którego udaje się dziecko z opiekunem?

Wyjeżdżając z Polski, z pewnością warto mieć napisaną zgodę w języku polskim – czysto teoretycznie powinno to wystarczyć. Jednak trzeba liczyć się z tym, że za granicą odczytanie treści w naszym ojczystym języku najpewniej będzie problematyczne, a co za tym idzie, wydłuży wszelkie formalności. Z tego względu zgodę notarialną dobrze jest przetłumaczyć. Z uwagi na to, że język angielski w wielu miejscach jest uznawany za język międzynarodowy, absolutnym minimum jest zgoda na wyjazd za granicę po angielsku. Z tego względu zgodę na wyjazd dziecka za granicę warto sporządzić w następujących wersjach:

• w języku polskim,

• w języku angielskim,

• w języku urzędowym kraju docelowego (lub każdego kraju, którego granice będą przekraczane).

Ze względów praktycznych, w przypadku wyjazdu do kraju o mało popularnym języku, lub podróży przez kilka państw w których obowiązują różne języki zalecamy sporządzenie tłumaczenia w języku angielskim. Co prawda straż graniczna czy służby pracujące w danym kraju nie mają obowiązku, by znać język angielski, jednak w obecnych czasach można liczyć, że ktoś taki w tych służbach się znajdzie.

Tutaj należy podkreślić bardzo istotną rzecz. Jeżeli chcesz, by przetłumaczony dokument miał moc urzędową i był respektowany w każdych okolicznościach, musi być przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego. Tłumaczenie uwierzytelnione powinno obejmować zarówno samą zgodę, jak i klauzulę poświadczeniową notariusza. Tak przygotowana zgoda zachowa formalny charakter oryginalnego dokumentu.

Zgoda rodzica na wyjazd dziecka za granicę – wzór

Mamy nadzieję, że ten artykuł dokładnie wyjaśnił Ci, czym jest zgoda na wyjazd dziecka za granicę bez rodziców, jak powinna zostać sporządzona i dlaczego jest tak istotna. Jej przygotowanie nie jest ani szczególnie trudne, ani czasochłonne, dlatego warto postarać, się by dokument był wykonany dokładnie i profesjonalnie – z pomocą notariusza i tłumacza przysięgłego. W ramach podsumowania przedstawiamy przykładowy wzór zgody rodzica na wyjazd dziecka za granicę.

Przykładowy wzór dokumentu:

---

 

(miejscowość, data) _________________

 

Zgoda na wyjazd dziecka za granicę

 

Ja/My, niżej podpisany/a/i: 

1. Imię i nazwisko: ________________________ Numer i seria dowodu tożsamości_______________

2. Imię i nazwisko: ________________________ Numer i seria dowodu tożsamości_______________

 

wyrażam/y zgodę na wyjazd mojego/naszego dziecka:

 1. Imię i nazwisko_________________________, Numer i seria dowodu tożsamości używanego w podróży______________________, PESEL:_______________________ 

 

na wyjazd za granicę Polski do _______________________________________________ 

w dniach _______________________________________________________________ 

pod opieką:

1.  Imię i nazwisko_________________________, Numer i seria dowodu tożsamości używanego w podróży______________________, PESEL:_______________________

2.  Imię i nazwisko_________________________, Numer i seria dowodu tożsamości używanego w podróży______________________, PESEL:_______________________

 

Ponadto, wyrażam również zgodę, aby opiekun wyznaczony przeze mnie/nas podejmował wszystkie decyzje dotyczące mojego dziecka, w tym także decyzje dotyczące spraw zdrowotnych i ewentualnego leczenia / hospitalizacji mojego dziecka.

 

(czytelny podpis rodzica / opiekuna) 1. ___________________________________

 

(czytelny podpis rodzica / opiekuna) 2. ___________________________________

---